Саввин Михаил Егорович бойобуой суола
Мин эhэм Саввин Михаил Егорович 1915 с. Огдьо5ор алааhыгар билиҥҥитэ Маайга колхозтаах дьиэ кэргэнигэр тѳрѳѳбүтэ. Кини дьонноро сүѳhүлээх, сылгылаах сэниэ ыаллар этилэр. Эhэм сэттэ саастаа5ар а5ата ѳлѳн аба5атыгар иитиллибитэ. Кини кыра эрдэ5иттэн от-мас үлэтигэр эриллибитэ. Колхоз туруу үлэhитэ буолбута. Ол курдук 1941 с. ниэмэстэр сэрииннэн саба түспүттэрэ. Эhэм "Кыhыл" колхозка сайын Арбанда диэн сиргэ оттуу сырытта5ына сэриигэ барарга бэбиэскэ туттарбыттара.
СэриигэДьокуускайтан борохуотунан айаннаан Чита5а тиийбиттэрэ. Онно а5ыйах ый бэлэмнээн баран ар5аа фроҥҥа Украина сиригэр илдьибиттэрэ.
Харьков куорат анныгар алдьархайдаах сэриигэ сылдьыбыта. Кини 1942 с. илиитигэр араанньын буолан сайын госпиталга эмтэнэн баран дойдутугар тѳннүбүтэ. Эhэм хорсуннук сэриилэспитин иhин албан аат ордена туттарбыттара. Сэрииттэн кэлэн баран салгыы колхоhугар отчутунан, булчутунан улэлээн барбыта. Эhэм 1946 с. кэргэннэммитэ уонна оччотоо5у бѳдѳнсүйбүт Маай колхозка иккиэн үлэлээбиттэрэ. Эбэм Марыына Николаевна Егорова Ньүрба5ачына нэhилиэгиттэн тѳрүттээх. Сэрии бириэмэтигэр күүрээннээх үлэтин иhин Сталин мэтээлинэн на5араадаламмыта. Кинилэр 4 о5олонон эйэ дэмнээхтик, дьоллоохтук 61 сыл бииргэ олорбуттара. Элбэх сиэн, хос сиэн кинилэр олохторун салгыыллар. Эhэм 92 сааhыгар бу олохтон барбыта. Эбэм билигин 94 сааhын сүhүѳ5үн үрдүгэр кѳрсѳр. Мин эhэлээх эбэм уьун олохторунан киэн туттабын, сүгүрүйэбин, махтанабын. Эhэм суруйан, кэпсээн хаалларбыт ахтыылара сэрии кэмин оспот бааhын туоhута буолар.
«Мин оччотоо5у "Кыhыл" колхозка Арбанда5а эдэр-чэгиэн бэйэлээх, оттуу сылдьан бэбиэскэ тутан, 1941 с. атырдьах ыйын 27 күнүгэр сэриигэ ыҥырыллыбытым. Ол баран Чита куоракка ити дьыл ахсынньы 25 күнүгэр диэри үѳрэнии кэнниттэн, кыргыhыы кутаатыгар Украина5а Харьков куорат анныгар сэриигэ киирбитим. Немецкэй фашистар саамай күүстэрин түмэн ордууламмыт этилэр. Араас омуктары кыттабиhиги сахалар да элбэхэтибит, аҥардас биир кыра түѳлбэттэн миигин кытта А.В.Саввин, Н.М.Саввин, С.С.Прокопьев, А.Н.Степановтар, И.М.Степанов, М.А.Петров, бырааттыы М.И. уонна Ф.И. Павловтар, таайым М.П.Петров, күтүѳтүм С.Ф.Степанов бааллара.
553-с байыаннай чаас 1-кы стрелковай ротатыгар стрелогунан сылдьыбытым. Харьков куораты босхолуур хабыр хапсыhыыларгар элбэх атаакаларга үгүс бойобуой до5отторбун сэрии толоонугар сүтэрбитим. Харса суох кимэн киирэрбит. Холобура, биир кимэн киирии уотугар рота 100-кэ киhититтэн 20-ни кыайбат ахсааннаах тѳннѳн тахсара. Биирдэ сынньалан быыhыгар немецтэр үѳрдэрэ 2 километр холобурдаах сиринэн эргийэн эрэллэрин тыллааммын биhиги артиллеристарбыт сууhаарыылаах охсууну биэрбиттэрэ, киэр үүрбүттэрэ. Атын сарсыарда биhигини үрдүбүтүнэн эрэ а5ай кырыйа кѳтѳн, ѳстѳѳх истребителэ разведкалаан, пулеметунан ытыалаан ааста. Иккистээн эргийэн уун-утары кэлиитигэр хаста да ытыалаан субуруттум, сонно тута тѳттѳрү кулахачыйан, аллараа санньыйан баран сүтэн хаалбыта. Элбэхтэн итинник түгэннэр бааллара.
1942 с. олунньу 20 күнүгэр хаҥас илиибэр ыараханнык арааньын буолан, санчааска ыытыллыбытым. Салгыы госпитальга Новосибирскай куоракка 5 ый сытан эмтэнэн баран, 1942 с. атырдьах ыйын 22 күнүгэр араанньын буолан дойдубар эргиллибитим. Мин бойобуой суолбун Ийэ дойдум үрдүктүк сыаналаан "Бойобуой Албан аат" орден III степэнинэн на5араадаламмытым итиэннэ юбилейнай медаллардаахпын. Коммунистическай үлэ ударнига бочуоттаах аат инэриллибитэ. "Үлэ ветерана" медаллаахпын.
Араанньын илиибэр анаан хотуур уктанан, от охсон 70-80 суотайтан түспэт этим. Ити курдук колхоз, кэлин совхоз араас үлэлэригэр чиэhинэйдик кыттан, үтүѳ суобастаахтык үлэлээн, биир да сэмэ5э-буруйга тиксибэккэ 1972 с. сааспынан бочуоттаах сынньаланна тахсыбытым. Тѳhѳ да сэрии II группалаах инбэлиитэбуолларбын күүhүм кыайарынан "Горнай" совхоз Бэрдьигэстээ5и отделениетыгар билиҥҥэ диэри күүс-кѳмѳ буолабын, туhалаах үлэннэн дьарыктанабын.»
М.Е.Саввин туhунан суруйда сиэнэ Станислав Саввин Горнай улууhун Бэрдьигэстээх орто оскуолатын 6 а кылааhын үѳрэнээччитэ.